ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΑ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΥΣΕΣ ΕΡΕΥΝΕΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟ "ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ" FACEBOOK

Το facebook είναι ένας κοινωνικός ιστοχώρος δικτύωσης που έχει την αφετηρία του στις 4 Φεβρουαρίου του 2004. Ιδρυτής του είναι ο Mark Zuckerberg, ο οποίος ίδρυσε το facebook όταν ήταν ακόμα φοιτητής του Harvard. Αρχικά δικαίωμα συμμετοχής είχαν μόνο οι φοιτητές του Harvard, αλλά αργότερα το δικαίωμα αυτό επεκτάθηκε για όλους του μαθητές και φοιτητές αμερικάνικων σχολείων και πανεπιστημίων και τέλος για κάθε άνθρωπο του πλανήτη, αρκεί να έχει κλέισει τα 13 του χρόνια.
Το facebook είναι αυτή τη στιγμή το δημοφιλέστερο site κοινωνικής δικτύωσης και έχει πάνω από 200.000.000 μέλη, ενώ κάθε μέρα οι χρήστες του ανεβάζουν πάνω από 14.000.000 φωτογραφίς και βίντεο. Φυσικό είναι λοιπόν το facebook εξαιτίας της μαζικότητάς του να μην θεωρείται πλέον ως ένας απλός ιστοχώρος, αλλά να θεωρέιται ένα κοινωνικό φαινόμενο του δυτικού κόσμου που χρήζει επιστημονικής αλλά και γενικότερης ανάλυσης.
Με ευκαιρία την συμπλήρωση πέντε χρόνων επιτυχούς παρουσίας του facebook στον κυβερνοχώρο, το ELTRUN (Εργαστήριο Ηλεκτρονικού Επιχειρείν) του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, παρουσίασε μία πολύ ενδιαφέρουσα έρευνα σχετικά με την ηλεκτρονική δικτύωση των Ελλήνων χρηστών.
Σύμφωνα με την έρευνα αυτή το 75% των Ελλήνων χρηστών ηλίκίας 25-35 ετών κάνουν συστηματική χρήση του facebook, ενώ μάλιστα δεν είναι εγγεγραμμένοι σε καμία άλλη αντίστοιχη σελίδα κοινωνικής δικτύωσης. Είναι δε σημαντικό ότι το 59% των χρηστών αυτών επισκέπτεται το facebook συχνότερα από μία φορά την ημέρα. Το 34% των χρηστών επισκέπτεται το facebook 2-3 την ημέρα, ενώ ένα ποσοστό της τάξης του 24% "ελέγχει" το διαδικτυακό προφίλ του ακόμα πιο συχνά.
Όσον αφορά τώρα τον χρόνο χρήσης του facebook, το 75% δηλώνει ότι ο χρόνος της κάθε του επίσκεψης δεν ξεπερνά τα 30 λεπτά, ενώ το 50% ξοδεύει για κάθε του επίσκεψη λιγότερο από 15 λεπτά. Αυτό το στοιχείο σε συνδυασμό με την συχνότητα των επισκέψεων του ιστοχώρου αυτού, αποδεικνύει ότι το facebook έχει γίνει αναπόσπαστο μέρος της καθημερινότητας των χρηστών.
Τέλος οι λόγοι και τα κίνητρα της δημιουργίας του διαδικτυακού προφίλ στον ιστοχώρο αυτό είναι πρώτον η εύρεση παλιών γνωστών και φίλων σε ποσοστό 92%, ενώ ο δεύτερος λόγος είναι η διασκέδαση μέσω των τεστ,των κουίζ, των βίντεο κλπ που προσφέρουν διάφορες εφαρμογές του facebook. Επίσης δεν θα έπρεπε να παραλειφθεί από τα κίνητρα των χρηστών και το νέο είδος κοινωνικού σχολιασμού ή πιο απλά κουτσομπολιού, "το ηλεκτρονικό κουτσομπολιό". Πρόκειται πολύ απλά για τη δυνατότητα που προσφέρει το facebook να μαθαίνει κανείς μέσα από τα προφίλ των φίλων και των γνωστών του, κάθε νέο που αφορά τη ζωή τους και κυρίως την προσωπική τους ζωή φυσικά.
Αξίζει εδώ να τονιστεί ότι το ποσοστό που δηλώνει ότι ο ιστοχώρος αυτός του είναι απαραίτητος φτάνει στο 42%, ενώ στην ερώτηση σχετικά με το αν επιστεύονται οι χρήστες το facebook το 38% απαντά ξεκάθαρα ότι δεν το εμπιστεύεται καθόλου. Ένα από τα πολλά ερωτήματα λοιπόν που προκύπτουν, είναι το πώς και το γιατί κάποιοι παρέχουν προσωπικές πληροφορίες σε κάποιον που δεν εμπιστεύονται? Τα συμπεράσματα δικά σας...


Ψυχολογικές επιτπώσεις του facebook
Facebook και κατάθλιψη

Σύμφωνα με την Susan Greenfield, Νευροεπιστήμονα και Διευθύντρια του Βασιλικού Ινστιτούτου της Μεγάλης Βρετανίας, οι ιστοσελίδες τύπου facebook ενθαρρύνουν σαφώς τη στιγμιαία ικανοποίηση και αναγνώριση, καθιστούν τους νέουν πιο εγωκεντρικούς, ενώ παράλληλα μειώνουν αισθητά τον χρόνο που μπορεί κάποιος να παραμείνει συγκεντρωμένος σε μία και μόνο εργασία. Από την αντίπερα όμως όχθη υπάρχουν και οι υποστηρικτές των διαδικτυακών αυτών εφαρμογών οι οποίοι τονίζουν τις θετικές επιδράσεις που έχουν αυτές στον ανθρώπινο εγκέφαλο. Σύμφωνα λοιπόν με πολλούς νευροεπιστήμονες ο εγκέφαλος ευεργετείται σημαντικά από τις νέες εμπειρίες που του προσφέρει το διαδίκτυο, ενώ παράλληλα το ίντερνετ δύναται να βοηθήσει ανθρώπους με προβλήματα συμπεριφοράς και κοινωνικοποίησης να ενταχθούν σε διάφορες ομάδες και να νιώσουν πιο αποδεκτοί. Επιπλέον οι νευροεπιστήμονες θεωρούν ότι το διαδίκτυο και οι εφαρμογές του είναι ιδιαίτερα ευεργετικές για τους ηλικιωμένους καθώς τους βοηθά και τους παρέχει κίνητρα προκειμένου να κρατήσουν τον εγκεφαλό τους σε εγρήγορση παρέχοντάς τους συνέχεια νέα ερεθίσματα και μάλιστα ιδιαίτερα έντονα.
Από καθαρά τώρα ψυχολογική ματιά, σύμφωνα με τον Γεράσιμο Προδρομίτη, Επίκουρο Καθηγητή στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, το διαδίκτυο και η εικονική πραγματικότητα μπορούν να αποτελέσουν προέκταση, εμβάθυνση ή συμπλήρωμα της φυσικής πραγματικότητας.
Αυτό που στις μέρες μας αποτελεί επίκεντρο των ιδιωτικών αλλά και δημόσιων συζητήσεων, το online social networking, ίσως τελικά αποτελεί την βαθύτερη ανάγκη ορισμένων ανθρώπων (και μάλλον της πλειοψηφίας των αθρώπων) να συναντήσουν δυνητικά ή και πραγματικά άλλα άτομα και παράλληλα να νιώσουν ορατοί στο δημόσιο χώρο.
Σύμφωνα με πολλούς κοινωνικούς επιστήμονες το facebook και γενικότερα η διαδικτυακή επικοινωνία δίνει την ευκαιρία σε ανθρώπους από κάθε γωνιά του πλανήτη να επικοινωνήσουν επί ίσοις όροις, εφόσον στο μέσο αυτό η κοινωνική τάξη, η καταγωγή, η μόρφωση και το οικονομικό status δεν παίζουν κανέναν ρόλο. Επιπλέον μέσω του διαδικτύου συχνά θίγει κανείς θέματα που υπό κανονικές συνθήκες διαπροσωπικής επαφής δεν θα έθιγε. Μάλλον λοιπόν το facebook αποτελεί μία απάντηση απόλυτα φυσιολογική και ίσως μάλιστα αναμενόμενη σε μία κοινωνία όπου η πραγματική και ουσιαστική διαπροσωπική επαφή και επικοινωνία καθίστανται όλο και πιο προβληματικές.
Η μορφή αυτή επικοινωνίας είναι ιδιαίτερα "οφέλημη" για ανθρώπους με όχι και τόσο ικανοποιητικές κοινωνικές δεξιότητες, ή για ανθρώπους που δεν μπορούν να αντέξουν την σκληρότητα των δυνητικών διαπροσωπικών συγκρούσεων και προτιμούν να κρύβονται πίσω από ψεύτικες ταυτότητες σε διάφορα διαδικτυακά προφίλ.



Τι πιστεύουν οι Έλληνες χρήστες για το facebook (Έρευνα Πανεπιστημίου Αιγαίου)

Παρόμοια έρευνα με αυτήν του ΣΕΠΕ πραγματοποίησε και το Πανεπιστήμιο του Αιγαίου, αλλά η βάση αυτής της έρευνας ήταν η δημιουργία του προφίλ του Έλληνα χρήστη. Τα συμπεράσματα λοιπόν είναι τα εξής:

• Οι άνδρες χρήστες είναι πιο "σταθεροι" στη χρήση του facebook, ενώ οι γυναίκες το χρησιμοποιούν πολλές ώρες είτε περιστασιακά.
• Όσον αφορά τους άνδρες χρήστες, φαίνεται να βοηθά το facebook στην δημιουργία καινούριων φίλων, καθώς πολλαπλασιάζονται οι ευκαιρίες επικοινωνίας μέσω των ομάδων (γκρουπς) κοινών ενδιαφερόντων.
• Οι χρήστες που περνούν μεγάλο χρονικό διάστημα προσηλωμένοι στον ιστοχώρο αυτό έχουν γονείς συνήθως υψηλού μορφωτικού επιπέδου.
• Σύμφωνα με τους χρήστες η διαδικτυακή επικοινωνία είναι ο καλύτερος τρόπος επικοινωνίας και ο πιο αποδοτικός.
• Σε αντίθεση με την παραπάνω άποψη ή και παράλληλα με αυτήν η πλειοψηφία των χρηστών τονίζει ότι μέσω του facebook διαμορφώνονται σχέσεις επιφανειακές και μη ανθεκτικές στο πέρασμα του χρόνου.
• Πολλοί χρήστες κατάλαβαν ότι είχαν εξαρτηθεί από το facebook όταν πλέον περνούσαν υπερβολικά πολλές ώρες σε αυτό και συνέχιζαν να το σκέφτονται ακόμα και όταν δεν ήταν μπροστά στον υπολογιστή.
• Οι περισσότεροι χρήστες δηλώνουν ότι μέσω του υπολογιστή νιώθουν πιο ελεύθεροι να εκφράσουν απόψεις και σκέψεις που δεν θα τολμούσαν ποτέ να εκφράσουν στην κατά πρόσωπο επικοινωνία.
• Τέλος οι χρήστες και πάλι θεωρούν ότι οι ιστοχώροι κοινωνικής δικτύωσης βοηθούν τους ντροπαλούς και μη" δημοφιλείς" στο κοινωνικό τους περιβάλλον να "κοινωνικοποιηθούν" και να βρουν φίλους. Ωστόσο στην πράξη αποδεικνύεται ότι οι άνθρωποι με ιδιαίτερες κοινωνικές δεξιότητες μεταφέρουν αυτή τους την ικανότητα και στο facebook, έχοντας και πάλι περισσότερους "φίλους" και συμμετέχοντας σε περισσότερες ομάδες.

Τα συμπεράσματα σχετικά με τους λόγους και τα κίνητρα δημιουργίας λογαριασμού στο facebook είναι κοινά με την προηγούμενη έρευνα και αναφέρονται και πάλι στην ανέρευση παλέων φίλων και γνωστών, στη διασκέδαση αλλά και το "ηλεκτρονικό κουτσομπολιό". Επιπλέον ενδιαφέρον έχει ότι οι χρήστες στην ερώτηση εάν προτιμούν να βγαίνουν έξω για γνωριμίες ή να γνωρίζουν ανθρώπους μέσω του facebook απάντησαν το 16,7% ότι προτιμάει το facebook και το 15,5% ότι προτιμάει να βγαίνει έξω. Όσο για τους υπόλοιπους είναι διχασμένοι, αν και χρησιμοποιούν και τους δύο τρόπους. Επίσης πολλοί είναι αυτοί που δεν δίστασαν να γνωρίσουν από κοντά ανθρώπους που πρωτογνώρισαν μέσω του διαδικτύου, το ποσοστό των οποίων μάλιστα ξεπερνά το 70%.


Έρευνα της Ομάδας Δράσης για την ψηφιακή Ασφάλεια

Σύμφωνα με τον Επίκουρο Καθηγητή Κοινωνιολογίας του Πανεπιστημίου του Αιγαίου, Ευστράτιο Παπάνη, ο οποίος διεξήγαγε και την έρευνα, η πολύωρη χρήση του facebook, αλλά και άλλων παρόμοιων μέσων κοινωνικής δικτύωσης, συνοδεύεται από ένα αίσθημα κενού.
Αυτό δεν είναι καθόλου περίεργο αφού στους ηλεκτρονικούς αυτούς χώρους οι σχέσεις δημιουργούνται εξαιρετικά γρήγορα αλλά εξίσουν γρήγορα δύνανται κυριολεκτικά και μεταφορικά να διαγραφούν με ένα μόνο κλικ. Από αυτήν την οπτική οι σχέσεις αυτές δεν μπορούν παρά να περιγραφούν ως επιπόλαιες, επιφανειακές, στιγμιαίες, φρενήρεις και ως ο,τιδήποτε άλλο πέραν από ουσιαστικές και σταθερές. Οι νέοι αλλά και οι κάθε ηλικίας χρήστες μπορούν να δημιουργήσουν άπειρα προφίλ της αρεσκείας τους, όπου παρουσιάζουν τα στοιχεία της προσωπικότητάς τους τα οποία τους αρέσουν ή και που θα ήθελαν να έχουν. Η ταυτότητά τους λοιπόν δεν είναι κάτι σταθερό αλλά κάτι που με ευκολία μεταπλάθεται ανάλογα με τα στοιχεία που δηλώνουν στο εκάστοτε προφίλ. Επιπλέον η οικειοποίηση ή η καπήλευση του προφίλ άλλου ατόμου είναι κάτι συνήθες αλλά και εξαιρετικά εύκολο για τους γνώστες. Ένα άλλο κοινό χαρακτηριστικό των χώρων αυτών είναι η δραματοποίηση χαρακτηριστικών και γεγονώτων προς χάριν εντυπωσιασμού, ενώ παράλληλα χρήστες που στην πραγματική τους ζωή είναι δειλοί και άτολμοι, άτομα που προέρχονται απο προβληματικές οικογένειες, είτε πάλι παιδιά που έχουν απορριφθεί απο το εκπαιδευτικό σύστημα, χτίζουν μία νέα αυτοεκτίμηση μέσα από συγκρίσεις του τύπου compare hotness και άλλους παρόμοιους διαγωνισμούς που προσφέρουν οι εφαρμογές των ιστοσελίδων κοινωνικής δικτύωσης. Έτσι η αυτοεκτίμηση των ατόμων αυτών ανεβαίνει γρήγορα αλλα και επιφανειακά καθώς ικανοποιείται ο εγωισμός τους μέσα απο φιλοφρονήσεις για την φωτογραφία ή το βίντεο που ανέβασαν. Η κάλυψη βέβαια των συναισθηματικών αυτών κενών είναι επιφανειακή εφόσον πρόκειται για μία πρόσκαιρη ικανοποίηση.
Ο εκάστοτε χρήστης μέσα σε αυτόν τον μαγευτικό μικρόκοσμο συχνά χάνει την επαφή με την πραγματικότητα. Θαμπώνεται από την πληθώρα των εφαρμογών όπως τα εικονικά κεράσματα, τις υπενθυμίσεις γεννεθλίων, τις εικονικές προσκλήσεις για συμμετοχή σε ομάδες και παιχνίδια και συχνά "ζαλίζεται" από τα άπειρα εικονικά σκουντήγματα. Με τον τρόπο αυτό βυθίζεται ο χρήστης μέσα σε μία ουτοπία κοινωνικότητας και με απλούς τρόπους (αφού δίνονται μέσα από τις εφαρμογές) γίνεται το επίκεντρο της προσοχής σε άτομα που στην πραγματική ζωή ίσως ποτέ να μην του χάριζαν ούτε μία στιγμή προσοχής. Άλλωστε συχνά έχουν βρεθεί οι χρήστες σε κοινές σχολικές τάξεις ή εργασιακούς χώρους, χωρίς να έχουν διαμορφώσει καμία ουσιαστική φιλική σχέση.
Το facebook λοιπόν ίσως μοιάζει με ένα group therapy, με μία ιδιότυπη ψυχοθεραπεία χωρίς όμως κανόνες και όρια ενώ παράλληλα επουλώνει επιφανειακά πληγές και σκεπάζει προβλήματα, τα οποία όμως από κάτω συνεχίζουν να έχουν τη δική τους ζωή και συχνά μεγενθύνονται δραματικά.
Σε σύγκριση με τις δυνατότητες που παρέχει το διαδίκτυο η πραγματικότητα μοιάζει πολύ αργή και πληκτική. Οι σχέσεις στην πραγματικόητα δημιουργούντσι δύσκολα και διατηρούνται ακόμα πιο δύσκολα. Χρειάζεται κανείς να δίνει ιδιαίτερη σημασία σε κοινωνικούς κανόνες και τύπους που η εικονική πραγματικότητα αγνοεί και εν πολλοίς απορρίπτει.
Το πρόβλημα βέβαια είναι ακόμα πιο αισθητό για τη νέα γενιά που βίωσε την παγίωση του διαδικτύου στην Ελλάδα, κυρίως μετά το 1995. Η γενιά αυτή έχει γαλουθέι με ηλεκτρονικά παιχνίδια, πολύωρο chat στα προεφηβικά και εφηβικά χρόνια, έχει περάσει ατελείωτες ώρες σε internet καφέ και έχει κοινωνικοποιηθεί σε μαγαλύτερο ή μικρότερο βαθμό "διαδικτυακα". Είναι λοιπόν φυσικό να έχει πρόβλημα επικοινωνίας με τις υπόλοιπες γενιές που συνήθως κατέχουν περισσότερο την ικανότητα της άμεσης διαπροσωπικής επαφής, αλλά αγνούν την ελκυστικότητα του διαδικτύου και συνεπώς και την ελκυστικότητα (και τους κανόνες) της διαδικτυακής επαφής.
Στην πραγματική κοινωνία οι σχέσεις έχουν μεγάλο ρίσκο, απαιτουν προσπάθεια και θάρρος, κάτι που φυσικό είναι να τρομάζει τους νέους, οι οποίοι δρούν μέσα από την ασφάλεια που τους παρέχει το διαδίκτυο.
Το άτομο που προσπαθεί να δημιουργήσει μία νέα φιλία ή έστω που επιχειρεί να ανοίξει μία συζήτηση στην πραγματική ζωή δεν έχει δεχθεί προηγουμένως θετικά σχόλια για τις φωτογραφίες του, τα βίντεό του, τις απόψεις του ή τα χόμπυ που δηλώνει ότι έχει στο προφίλ του. Οπότε χρειάζεται θάρρος και προσπάθεια για να πλησιάσει ένα νέο άτομο, ιδιαίτερα σε μία κοινωνία όπως η σημερινή όπου το ομαδικά πνεύμα και η συλλογικόητα ολοένα και περισσότερο φθίνουν, ενώ από την άλλη ο ατομισμός γίνεται κυρίαρχη αξία.
Άρα με γνώμονα όλα τα παραπάνω είναι απόλυτα φυσιολογικό και κατανοητό το γιατί οι νέοι δυσκολεύονται να λειτουργήσουν αποτελεσματικά στον αληθινό κόσμο. Επιπλέον τα παιδιά που γαλουχήθηκαν μέσα στον πάντα λαμπερό, πολύχρωμο και γρήγορο χώρο του social networking δίνουν μεγαλύτερη αξία στις διαδικτυακές τους ταυτότητες και επιτυχίες παρά στις πραγματικές. Άλλωστε όλα τα επιτεύγματα δημοσιοποιούνται στο διαδικτυακό προφίλ, ενώ οι ήττες, οι αποτυχίες και οι στενοχώριες με ιδιαίτερη μαστοριά αποκρύπτονται. Με ελάχιστες βέβαια εξαιρέσεις εφόσον υπάρχουν και αυτοί που ξέρουν μέσα από την δραματοποίηση γεγονοτων να γίνονται οι "drama queen" του διαδικτύου μια και το δράμα προσελκύει εύκολα και γρήγορα το ενδιαφέρον του κοινου.
Σύμφωνα λοιπόν με τα αποτελέσματα της έρευνας αυτής οι νέοι συχνά αποζητούν και στην πραγματική ζωή γρήγορη ικανοποίηση για τα όποια τους συναισθήμτα και για την κάλυψη των όποιων επιθυμιών προκύπτουν. Δεν αντέχουν την αναμονή και τους αργούς ρυθμούς και έτσι κάποιες φορές οδηγούνται σε ακραίες συμπεριφορές. Δεν είναι λίγοι αυτοί που ξεκάθαρα δηλώνουν ότι αναζητούν ακραίες καταστάσεις και απολαύσεις και είναι απόλυτα φυσιολογικό αφού διαδικτυακά όλα γίνονται "εδώ και τώρα", χωρίς κανένα πρόσχημα. Πολλοί είναι αυτοί δε, που βιώνουν στερητικά σύνδρομα όταν μείνουν έστω και μία μέρα ή ακόμα και λίγες ώρες μακριά από το PC, αφού θέλουν να ξέρουν τι γίνεται στον δικτυακό τους τόπο, ποιός τους μίλησε, ποιος έκανε φίλο ποιον και ποιος σχολίασε τις καινούριες τους φωτογραφίες. Είναι σχεδόν κυριολεξία το ότι για πολλούς νέους η αυτοεκτίμηση τους εξαρτάται απόλυτα από το πληκτρολόγιο του ηλεκτρονικού υπολογιστή.
Σύμφωνα με τα λεγόμενα του ερευνητή ένας πολύωρος χρήστης του facebook δίνει πολύ μεγαλύτερη αξία και σημασία σε μία χαμηλή βαθμολογία στα ratings του facebook, παρά σε μία χαμηλή βαθμολογία του σχολείου ή σε μία επίπληξη του γονιού.
Μέσα σε όλες αυτές τις κοινωνικές μεταβολές είναι αναμενόμενο και έχει ήδη γίνει κατανοητό ότι η φιλία και η επικοινωνία έχουν αλλάξει εντελώς φύση και περιεχόμενο. Για τον νέο πλέον ο συνομιλητής του είναι μία φωτογραφία σε ένα προφίλ και ένα σύνολο στοιχείων που κατονομάζονται στις "πληροφορίες" που επιτρέπουν οι εφαρμογές του ιστοχώρου να δώσει ο καθένας. Δεν προσθέτεις τίποτα, μόνο αν θες μπορείς να αποκρύψεις στοιχεία, να τα δώσεις λανθασμένα ή και να οικειοποιηθείς στοιχεία τρίτων. Επιπλέον "διαλέγεις" φίλους ανάλογα με τα γούστα σου και τους απορρίπτεις αντίστοιχα. Αν κάποιος σε δυσαρεστήσει απλά τον διαγράφεις. Όλα είναι υπόθεση ενός κλικ. Πώς λοιπόν ένας νέος να συμβιβαστεί με τις απαιτήσεις της πραγματικής ζωής όπου η "διαγραφή" ενός φίλου απαιτεί επιχειρήματα και θάρρος, ενώ συχνά ακολουθούν και συνέπειες? Στο διαδίκτυο συνέπειες δεν υπάρχουν και όταν ο αριθμός των "φίλων" σου είναι τριψήδιος, τετραψήφιος ή και πενταψήφιος η μόνη συνέπεια είναι η μείωση του αριθμού κατά μία μονάδα, κάτι που πολύ γρήγορα και εξαιρετικά εύκολα μπορεί να αντικατασταθεί από έναν πιο αρεστό φίλο.
Άλλωστε στο διαδίκτυο ποτέ δεν μιλά κανείς σε ένα απόλυτα υπαρκτό πρόσωπο. Πάντα προβάλλει κάθε χρήστης στον συνομιλητή του τις επιθυμίες του, τις ελλείψεις του και τις φαντασιώσεις του εφόσον δεν υπάρχει η πραγματική επαφή που θα τις διαψεύσει. Κάθε προφίλ αποτελεί για το άτομο ένα προσωπείο, το οποίο αποτελείται περισσότερο από επιθυμητές ιδιότητες παρά από πραγματικές. Οι χρήστες του facebook λοιπόν αναφέρονται περισσότερο στο φαντασιακό αγνοώντας και υποτιμώντας την πραγματικότητα. Ακόμα και όταν η επικοινωνία γίνεται μέσω κάμερας η γλώσσα του σώματος δεν υπάρχει, ο χρήστης δείχνει το "καλό" του προφίλ, προσέχει τον φωτεισμό, το ντύσιμο, το χτένισμα κλπ, ενώ και οι φωτογραφίες που ανεβάζει στο προφίλ είναι πάντα προσεγμένες, επιλεκτικές και συχνά δε ιδιαίτερα προκλητικές.
Όταν επιπλέον οι χρήστες αποφασίσουν να συναντηθούν από κοντά, αυτό που σηνύθως ακολουθεί είναι η απόλυτη και βαθύτητατη απογοήτευση, αφού το προσωπείο πέφτει και το είδωλο γκρεμίζεται. Στο facebook και γενικότερα στο διαδίκτυο ο κόσμος δεν έχει διακρίσεις τάξεων, φύλου, εθνικότητας. Το παρελθόν, η ηλικία, οι εμπειρίες, τα επιτεύγματα δεν παίζουν ρόλο, ενώ τη ταυτότητα του κάθε ατόμου δύναται να κατασκευαστεί κατά το δοκούν, ενώ ανά πάσα στιγμή μπορέι να ανακατασκευαστεί. Αρκεί να δηλώσει κανείς κάτι και αμέσως γινεται αποδεκτό εφόσον δεν υπάρχει κανενός είδους έλεγχος. Όταν λοιπόν και στην περίπτωση που η νέοι απογοητευτούν από την "φτωχή" πραγματικότητα βυθίζονται ακόμα πιο πολυ στον εικονικό μικρόκοσμό τους, ο οποίος κατασκευάζεται και ανακατακσευάζεται αέναα με γνώμονα τις επιθυμίες τους. Και εν τέλει αυτή η μόνιμη αναντιστοιχία ανάμεσα στο εικονικό και το πραγματικό είναι που οδηγεί τον νέο στη κατάθλιψη, εφόσον στον πραγματικό κόσμο κόσμο δεν φτάνει να δηλώνει κανείς κάτι, πρέπει και να το υποστηρίζει με τις πράξεις και την συνεχή του προσπάθεια.

Πιστεύω ότι θα ήταν καλό και αρκετά "διαφωτιστικό" για το θέμα του facebook να κλείσουμε με μία δήλωση του κοινωνιολόγου και διευθυντή του Εθνικού Κέντρου Κοινωνικών Ερευνών, Νίκο Φακιόλα, στη δημοσιογράφο Δήμητρα Αιγινίτη της εφημερίδας Πρώτο Θέμα: "Το facebook είναι ένα κοινωνικό φαινόμενο. Ένα πρόβλημα που δημιουργούν οι...εικονικοί φίλοι στην κοινωνία είναι ότι απέχουν από την πραγματικότητα και την άμεση ζωή. Ζουν σε έναν κόσμο πλασματικό και αφύσικο, λιγότερο ανθρώπινο και αμιγώς τεχνολογικό μηχανικής επικοινωνίας και όχι ουσιαστικής. Δεν κινδυνεύουν μόνο τα παιδιά, αλλά και οι ενήλικες, οι οποίοι είναι περισσότερο αφελείς. Αυτό αποδίδεται στο ότι η πρόσωπο με πρόσωπο επικοινωνία είναι πλεον δυσκολότερη. Δεν υπάρχει θάρρος και ειλικρίνεια, είναι αρκετοί εκείνοι που έχουν κλειστεί στον εαυτό τους. Τίθεται θέμα δυσκολίας έκφρασης και ανάγκης επιβεβαίωσης. Η εικονική πραγματικότητα ελέγχει τις συνθήκες μίας επικοινωνίας. Είναι πολύ πιο εύκολο να "ψαρέψει" κανείς. Δεν είναι τυχαίο ότι στα chat rooms γίνονται διάλογοι προχωρημένου σεξουαλικού περιεχομένου, διότι τα άτομα αυτά απελευθερώνονται. Είναι επικίνδυνα στοιχεία και μπορεί να υπάρξουν παρενέργειες, καθώς δεν χρειάζεται να βγει κανείς στο facebook και γενικότερα σε διαδικτυακούς χώρους κοινωνικής δικτύωσης με πραγματικό πρόσωπο. Συνήθως, ο αποστολέας διαμορφώνει συνθήκες προβάλλοντας τις ανησυχίες, τα ενδιαφέροντα, τις επιθυμίες, τις απόψεις του προσεγγίζοντας τον εικονικό του φίλο με σκοπιμότητα ή και χωρίς".

ΠΗΓΕΣ:

http://www.infosoc.gr/infosoc/el-GR/grafeiotypou/news/infosoc_news/news_greek/facebook_13-02-2009.htm

http://www.vita.gr/html/ent/834/ent.8834.asp
http://www.sepe.gr/
http://troktiko.blogspot.com/2009/02/facebook_14.html
http://magoulaonline.gr/2009/02/2826/facebook-%CE%BA%CE%B1%CE%B9-%CE%BA%CE%B1%CF%84%CE%AC%CE%B8%CE%BB%CE%B9%CF%88%CE%B7/